NLP, Neuro-Linguïstisch-Programmeren
NLP is het systematische, effectieve gebruik van de in ieder mens aangeboren mogelijkheid om zicht e herinneren, te vergeten, informatie te evalueren en over te geven, om waar te nemen en te reageren op alle terreinen van het menselijk bestaan, om subjectief en objectief welbevinden, flexibiliteit en ander voor een bevredigende levensinvulling belangrijke vermogens in zo groot mogelijke mate te bevorderen (Handboek voor Spiritueel Neuro-Linguïstisch-Programmeren, Walter Lübeck)
In de jaren ’70 besloten twee jonge mannen, John Grinder en Richard Bandler, om de werkmethoden van vooraanstaande therapeuten van de 20e eeuw te onderzoeken en te beschrijven. Grinder was destijds assistent-lector in de linguïstiek (taalwetenschap) en Bandler een psychologiestudent met grote interesse in de nieuwste methoden van de psychotherapie. In hun gezamenlijke project werd het hun doel om uit hun observaties van het werk van ’toptherapeuten’ een gemakkelijk te begrijpen en te leren model te ontwikkelen, dat andere mensen in staat zou kunnen stellen dezelfde grootste prestaties te leveren. Je zou kunnen stellen dat Bandler en Grinder het geheim van succes wilden achterhalen en uitwerken om het over te kunnen dragen op anderen. Dit principe van het modelleren, het systematisch imiteren van topprestaties met als doel om anderen dezelfde vermogens te laten ontplooien, is tot op heden de sleuteltechniek van NLP.
Bandler en Grinder kozen voor hun project drie voorbeelden:
1. Virginia Sair, een door velen geniaal genoemde gezinstherapeute, die in staat was in uiterst gecompliceerde gezinsrelaties, waarin andere therapeuten vergeefs al hun best hadden gedaan, harmonie te brengen.
2. Fritz Perls, de grondlegger van een revolutionaire ontwikkelingsleer, die onder de noemer ‘gestalttherapie’ tegenwoordig over heel de wereld bekend is en een van de fundamentele pijlers van de moderne psychotherapie vormt.
3. Milton Erickson, de wellicht belangrijkste en meest ongewone hypnotherapeut van de 20e eeuw.
De studie van de werkwijze van deze drie totaal verschillende personen bracht bizarre overeenkomsten aan het licht. Alle drie leken ze aan de oppervlakte compleet anders te werk te gaan en ander werk te doen, maar de diepere structuren bleken echter ontzettend veel op elkaar te lijken. Bandler en Grinder vatten hun afgekeken, in NLP-jargon ‘gemodelleerd’ patroon in een gemakkelijk te leren en toe te passen systeem samen, dat zij NLP (Neuro-Linguïstisch-Programmeren) noemden. Dit monsterlijke woord is wat mij betreft een veelomvattend en tegelijkertijd niet zoveel zeggend woord… geen wonder dat er zoveel mensen zijn die zich afvragen wat dat nou eigenlijk is, ‘dat NLP’..
Het woorddeel ‘neuro’ heeft betrekking op het taalkundige inzicht dat iedere mens alleen via de boodschappen van diens vijf zintuigen – zien, horen, voelen, ruiken, proeven – toegang tot de werkelijkheid en zijn relatie daarmee heeft. De zo verkregen informatie wordt door hem gewaardeerd, dus op een subjectieve belangrijkheidsschaal van ‘overbodig’ tot ‘uiterst belangrijk voor mij’ geclassificeerd of in verschillende morele categorieën ingedeeld, en vervolgens gestructureerd (verwerkt) zoals hij het geleerd heeft. Die informatie wordt overeenkomstig zijn – meestal onbewuste – ordeningsprogramma opgeslagen en volgens een bepaald systeem weer opgevraagd, wanneer ze nodig is. Op deze basis ontwikkelen zich zijn begrip van zichzelf, de wereld en zijn relaties en zijn individuele denk- en handelswijzen.
Het woorddeel ‘linguïstisch’ verwijst ernaar dat we door middel van de taal onze mentale activiteiten ordenen en ons op abstracte wijze aan anderen meedelen en omgekeerd hun mededelingen ontvangen. Ons gebruik van taal is dientengevolge ook omgekeerd een spiegel van onze denkstructuren op het moment zelf.
Het woord ‘programmeren’ maakt duidelijk dat iemands waarderings- en handelingspatronen uit (veranderbare) programma’s opgebouwd zijn. Met andere woorden, je hebt bijvoorbeeld ooit eens geleerd (jezelf geprogrammeerd) dat het belangrijk is om als voetganger de straat over te steken over een zebrapad. Sindsdien houd je je daaraan. Dat is super goed en nuttig. Staat dit programma echter geen uitzonderingen meer toe, dan kan het zijn dat je vele kilometers moet doorlopen om een vijf meter brede landweg met nauwelijks verkeer over te kunnen steken, omdat er pas in het volgende dorp een gemarkeerde voetgangersoversteekplaats is. Je flexibiliteit is in zo’n geval te gering om adequaat je dagelijks leven te leiden. Juist een vergrote flexibiliteit, meer zinvolle keuzemogelijkheden om effectief je leven te leiden, behoren tot de voornaamste oogmerken van NLP.
Wellicht klinkt dit voorbeeld je wat overdreven in de oren, maar hoe zit het dan met programma’s voor het roken van sigaretten, drinken van alcohol, jaloers worden, op het laatste moment zelf je succes verknallen en andere vormen van telken-weer-dezelfde-fouten-maken, jezelf-grenzen-stellen?!
De vierde ‘crack’ die NLP wezenlijk beïnvloed heeft, is Gregory Bateson, een antropoloog, die omvangrijke studies naar communicatie, de opbouw en het gedrag van levende systemen verricht en daarover gepubliceerd heeft. Hij is bij de meesten vooral bekend om zijn ‘dubbele binding’-theorie over de achtergronden van schizofrene patiënten. Veel van de fundamenteelste kernideeën van NLP stammen af van hem.
Tegen het einde van de jaren ’70 hadden Bandler en Grinder al een hele reeks boeken gepubliceerd, die hun systeem bij een breed publiek introduceerden. Daarnaast verbreidden zij vanaf die tijd praktische kennis over NLP in vele seminars, die al gauw veelbezocht bleke.
Tegenwoordig is NLP een over de hele wereld door miljoenen mensen gebruikt systeem. Over het onderwerp zijn tientallen boeken verschenen. Het werk van Bandler en Grinder werd in velerlei opzicht uitgebreid en naar de meest uiteenlopende terreinen van het menselijk leven vertaald. Belangrijke personen die NLP verder ontwikkeld hebben zijn Robert Dilts en Anthony Robbins.
‘Spirituele’ NLP
Aanvullend op bovenstaande, werkt Spirituele NLP met spirituele inzichten aangaande zin en structuur van de wereld in het algemeen en het menselijk bestaan in het bijzonder. Spirituele NLP probeert een mens te helpen zijn mogelijkheden te verruimen om in harmonie met de natuurlijke principes van spirituele ontwikkeling, die deze wereld van de Scheppende Kracht gekregen heeft, persoonlijk welzijn te vinden en praktisch te vertalen. Wezenlijk daarbij is de inachtneming van de drie essentiële spirituele principes ‘vermogen tot liefhebben’, ‘bewustzijnsontwikkeling’ en ‘eigen verantwoordelijkheid’.
Met ‘vermogen tot liefhebben’ wordt de capaciteit bedoeld om jezelf in anderen te herkennen, om met andere wezens van deze wereld in resonantie te zijn, met hen mee te voelen (compassie), de diepere eenheid en de verbondenheid van alle delen van de schepping in het evolutionaire proces waar te nemen en daar in denken en doen rekening mee te houden.
‘Bewustzijnsontwikkeling’ betekent voor mij in dit verband het vermogen om meer bestanddelen van de schepping zintuiglijk waar te nemen, alsmede hun eigen wezen en hun zin in de samenhang van alles wat is te herkennen en aan te voelen.
‘Eigen verantwoordelijkheid’ refereert aan iemands vermogen om de leiding over hetgeen hem overkomt in handen te nemen, in plaats van zichzelf en zijn leven te beschouwen als bepaald door iets buiten zichzelf. De slaaf wordt zo een vrij mens, die oprecht en autonoom tot het welzijn van allen op zijn manier de ontwikkeling van de schepping kan bevorderen en zich daarover verheugt.
Als IANLP gecertificeerd NLP Trainer is het mijn streven om vermogens zo toe te passen, dat niet slechts één of enkele mensen meer succes behalen, maar dat er bij elke ontwikkeling van ieder individu het liefst ook iets positiefs voor het collectief uit volgt. Om in NLP-taal te spreken: de ecologie van een verandering moet voor het totale systeem kloppen en niet slechts voor een deel ervan.
Dit lijkt een nogal hoge lat, en ik zal niet ontkennen dat dit een grote eis lijkt waaraan op het eerste gezicht moeilijk voldaan kan worden. Echter bestaat er in mijn ogen een relatief simpele oplossing voor. Namelijk precies die drie essentiële spirituele principes voor persoonlijke groei: ‘liefde’, ‘bewustzijn’ en ‘eigen verantwoordelijkheid’. Richt je je met het werken aan je persoonlijke ontwikkeling op deze drie pijlers, dan wordt er mijns inziens in laatste instantie automatisch gewerkt aan een positieve ontwikkeling van het collectief.
Wil je op de hoogte blijven van (Spirituele) NLP-Training van Embodied Living? Schrijf je even in voor de nieuwsbrief en je hoort als eerste van de nieuwste trainingen en data.
